تحلیل استنادی مقالات نشریّات علمی و پژوهشی زمین شناسی مورد تایید کمیسیون بررسی نشریّات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری از سال 1383 تا سال 1388 با تکیه بر همکاری علمی بین نویسندگان

چکیده: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیّت مقاله ها و پدیدآورندگان سه عنوان مجلّه علمی-پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در رشته زمین شناسی در فاصله سال های 1383- 1388 است. مقاله ها با توجّه به متغیرهای نویسنده، استنادها، چگونگی همکاری علمی و اعتباریابی قاعده لوتکا مورد برّرسی قرار گرفته است. پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش علم سنجی انجام گرفته است. روش های آماری این پژوهش، از نوع توصیفی(جداول و درصد فراوانی) و استنباطی(کولموگراف اسمیرنوف) می باشد. بررسی مجموع 604 مقاله چاپ شده در این دوران نشان داد که77/9 درصد از مقاله ها به صورت کار فردی و 23/90 درصد از آن ها در قالب کار گروهی انجام گرفته است. بررسی ها نشان داد که زبان غالب استنادها به ترتیب، 5/66 درصد انگلیسی و 6/21 درصد فارسی هستند و نیم عمر مجلّات مورد استناد به طور متوسط حدود 13 سال و کتاب ها 10 سال است. محمّد حسن کریم پور، سیّد رضا موسوی حرمی و محسن موذّن هر کدام با 17 مقاله نویسندگان پرتولید این حوزه هستند. مانوئل بربریان، علی درویش زاده و سید احمد علوی از نویسندگان پراستناد ایرانی و جی. استاکلین ، جی. ای. جکسون و جی. پیرس از نویسندگان پراستناد خارجی هستند. نتایج نشان داد که بیش از 70 درصد نویسندگان، هرکدام یک مقاله تولید کرده اند و حدود 29 درصد نویسندگان، بیش از یک مقاله داشته اند. میانگین ضریب همکاری به دست آمده برابر با 56/0 است. نتایج نشان داد که توزیع نویسندگان مقالات علمی در حوزه زمین شناسی با قاعده لوتکا مطابقت دارد. از بررسی 14675 استناد مشخّص گردید که میانگین تعداد استنادها برای هر مقاله حدود 25 مدرک است و نویسندگان مقالات بیشترین استناد را به مجلّات(27/64 درصد) و بعد به کتاب ها(75/15 درصد) داشته اند. میزان استناد به منابع الکترونیکی بسیار پایین است. 89/54 درصد از مقاله های مورد بررسی، دارای خود استنادی بوده اند. مجلّات journal of structural geology، economic geology، canadian journal of earth science و contribution to mineralogy and petrology با بیش از 150 استناد، پراستنادترین نشریّات هستند. دانشگاه های شهید بهشتی، تربیت مدرّس و تهران پرتولیدترین موسسات در این زمینه هستند. تعداد نویسندگان و مقالات در دوره زمانی مورد بررسی، روند رو به رشدی را نشان می دهد.